Wat voor relatie heb jij moet je moeder?
De allereerste relatie die je hebt als je op aarde komt is die met je moeder. Je bent jezelf namelijk gaan nestelen in haar buik, waar je vervolgens ongeveer 9 maanden verbleef voordat je daadwerkelijk het daglicht ging zien. Voor sommige mensen is de relatie met hun moeder te typeren als warm en liefdevol, voor de ander koud, afstandelijk en moeizaam.
De relatie tussen dochters en moeders is een van de belangrijkste in ons leven, alleen is deze voor sommigen vaak moeizaam. Er wordt spanning ervaren en het is lastig om een balans te vinden tussen de behoefte aan intiem te zijn en elkaar de ruimte te geven. Een moeizame relatie met je moeder vertaald zich volgens J. Woolard ook in moeizamere relaties met andere mensen om ons heen. Denk hierbij aan vrienden, vriendinnen, geliefden, partners en collega’s. Dus wil je de problemen oplossen die zich nu voordoen in andere voor jou belangrijke relaties, dan zal je dus de relatie met je moeder moeten verbeteren.
Jean Woollard heeft in haar boek Dochters & Moeders beschreven dat het nooit te laat is om de relatie met je moeder te verbeteren. Als jij vindt dat je een slechte moeder heb, dan is het voor jou van belang om haar los te laten en te vergeven om je eigen identiteit te vinden. Het brengt jou niet verder door haar dingen te blijven verwijten. Het verleden kan je niet veranderen, wat is gebeurd is gebeurt, jij moet verder. Alleen jij kan besluiten dat haar negatieve gedrag richting jou geen invloed meer op je heeft.
Om dochters te ondersteunen hoe ze de relatie met hun moeder kunnen verbeteren heeft J. Woollard 6 typen problematische moeders heeft onderscheiden met elk hun eigen kenmerken en manier van benaderen om de relatie te verbeteren.
- De afhankelijke moeder
De afhankelijke moeder lijkt niet in staat om zonder haar dochter te leven. Ze is hulpbehoevend en aandacht vragend en weet goed op je gevoel in te spelen of emotioneel je te changeren als je even geen tijd of aandacht voor haar hebt. Ze dwingt je in de rol van hulpverlener. In plaats van dat de aandacht naar jou als kind gaat, is het andersom.
Moederschap betekent je kind met alle liefde grootbrengen en haar (of hem) daarna vol vertrouwen de weide wereld in sturen. Als een kleuter die zelf leert fietsen rent de moeder er naast, om daarna afstand te nemen, maar haar niet uit het oog – en zeker niet uit het hart – te verliezen.
Als je een afhankelijke moeder hebt zal je afstand moeten nemen en soms wellicht harder moeten zijn dan je eigenlijk zou willen. Jij bent er niet voor haar, zij hoort er voor jou te zijn. Het bijvoorbeeld expliciet zeggen dat je er niet bent om haar te helpen kan nodig zijn om duidelijkheid te creëren.
- De beschermengel
De beschermengel is een problematische moeder die haar dochter alle liefde, aandacht en zorg geeft, maar dat deels doet om ook haar eigen angsten te bedwingen. De beschermende moeder bemoeit zich met elk detail van het leven van haar dochter. De dochter wordt beperkt in het nemen van haar eigen beslissingen en moeders ziet haar liever niet op eigen benen staan.
Als je zo’n moeder hebt, is het heel belangrijk om je grenzen te stellen. Het is al niet altijd makkelijk om je eigen zelfstandigheid te vinden, maar met een overbeschermende moeder moet je die zelfstandigheid ook nog eens bevechten.
- De zelf-opofferende moeder
Een moeder die haar hele leven in het teken van haar dochter zet, zichzelf helemaal wegcijfert, is de zelf-opofferende moeder. Deze moeder probeert via haar dochter haar leven “over” te doen. Ze leeft haar leven via jou wat ertoe leidt dat ze zich bemoeit met je studiekeuze, je liefdesleven en je carrière. Dit allemaal om datgene via jou te bereiken wat haar zelf niet was gelukt.
Het is voor jou belangrijk om datgene te doen waar jij blij van wordt en niet je moeder. Je hoeft je moeder niet trots te maken. Je moeder heeft een beeld op jou geprojecteerd dat ze graag ingevuld ziet worden, maar dat hoef jij niet te doen. Maak je eigen keuzes en vertrouw erop dat op enig moment je moeder toch trots op je zal zijn.
- De dominante moeder
De dominante moeder gedraagt zich alsof ze de baas over jou is. Dat zij mag bepalen wanneer ze je aandacht geeft, negeert, opdrachten geeft of weg stuurt.
Ze is blijkbaar vergeten dat haar dochter geen klein meisje meer is en alles voor haar kon beslissen.
Als je moeder zich zo gedraagt is het belangrijk dat je haar een halt toeroept. Zij is niet je “baas”. Jij mag je eigen leven leiden en je eigen regels bepalen. Luister alleen naar haar als het liefdevol is. Laat je niet door haar domineren, want ze kan alleen dominant zijn als jij dat toe laat.
- De afwijzende moeder
Als dochter van een afwijzende moeder lijkt ze je niet belangrijk te vinden. Je kan het in haar ogen nooit goed doen. Je vrienden, je werk, de keuzes die je maakt in het leven, niets lijkt haar te kunnen plezieren. Je ervaart geen bewondering en liefde want dat geeft ze je niet.
Omgaan met een afwijzende moeder vraagt dat je niet meer wacht op goedkeuring van je moeder. Stop met het proberen haar liefde te winnen. Dat zal je ruimte geven om te zijn wie jij echt bent. De essentie van moederschap is dat ze onvoorwaardelijk van hun kinderen houden, ook al laten ze dat niet altijd in hun gedrag zien, je hoeft de goedkeuring van je moeder niet te winnen.
- De hartsvriendin
Geen moeder maar een vriendin. Dochters die volwassen beginnen te worden en hun moeder als beste vriendin hebben kunnen een prima relatie hebben. Het wordt echter een probleem als de moeder alleen nog maar die rol van beste vriendin vervult en niet meer die veilige haven is die ze zou moeten zijn. Ze stelt dat jullie gelijkwaardig zijn en dan alles van jou wilt weten en jou in vertrouwen neemt wanneer je daar eigenlijk geen behoefte aan hebt.
Stel ook nu je grenzen en maak haar duidelijk dat je je eigen weg wilt gaan. Dat je van haar houdt als moeder, niet als beste vriendin, want als het goed is heb je die al.
Hoe nu verder?
De kunst is om je moeder te zien als een mens met goede en slechte eigenschappen. Volgens Woollard ontstaat er ruimte om het positieve te zien als je je bewust bent van de slechte eigenschappen. Eens bewust afstand nemen en kijken naar de relatie zoals die is met je moeder kan helderheid geven in hoe je daar in het vervolg mee om wilt gaan.
Een familieopsteling kan daarbij ondersteunend en verhelderend werken. Het kan nog meer duidelijkheid geven in hoe jullie relatie op dit moment is en wat er nodig is om losser te komen van je “problematische” moeder.